Spring naar inhoud

Annen in de XXe eeuw

Door Bartho Fidder

Annen is in de twintigste eeuw uitgegroeid van een klein agrarisch dorp met zevenhonderd inwoners tot een prachtig forensendorp met ongeveer 3500 inwoners. Een ruwe schets van een eeuw waarin het dorp zich ontwikkelde tot wat het nu is. Brink Annen, een Drents dorp gelegen tussen Zuidlaren en Eext op de hondsrug, was in ‘t begin van deze eeuw een rustig, bijna pittoresk dorpje, dat met z’n vele zandwegen en liggend in een prachtig natuurgebied van venen, velden en vlaktes een ware rust uitstraalde.

Lees meer over de volgende onderwerpen op deze pagina:

Brink
Van alle Drentse dorpen heeft Annen de grootste brink, die een eeuw geleden al een belangrijke plek in ons dorp innam.
De bewoners werkten in hoofdzaak in de landbouw. Vaak in een gemengd bedrijf: akkerbouw en veeteelt. Ook kleine ambachtelijke bedrijven en kooplui waren er zo hier en daar gevestigd.Het gemeentehuis van de gemeente Anloo was in het begin van de twintigste eeuw in Annen gevestigd en we hadden een openbare lagere school.Gelaten ondergingen de Annenaren de Eerste Wereldoorlog van 1914 tot 1918.

 

 

Bezigheden
In 1919 was er een feest rond de inwijding van de Annerwijk , gekostumeerd nog wel. Op dezelfde Annerwijk werd bij de winterdag driftig geschaatst.De jaren 20 en 30 waren sobere jaren en er veranderde niet veel. De boer hij ploegde voort. De nering groeide gestaag en dokter Borema bezocht z’n patiënten op de fiets. Advendo, de plaatselijke toneelvereniging, gaf elk jaar een uitvoering. Samen met de landbouwtentoonstelling Oostermoer en de Annermarkt waren dat zowat de verzetjes.Van kleine schandaaltjes werd een lied gemaakt.
Bijnamen
Veel inwoners hadden een bijnaam, welgeteld 155, want wie kent niet Haarm Fok, Scheel Ep Boer en Beer’nd Soep of Hendrik Olphy. We hadden maar liefst 25 bijnamen onder de naam Geert waarvan Geert Siep de bekendste was.Als er wat te vergaderen viel, dan deed men dat onder de Linde achter de oude Saksische boerderij van de familie Moek, Job en Alie.
Tweede Wereldoorlog
In 1940 brak de Tweede Wereldoorlog uit en werd ons land door de Duitsers bezet tot 1945. De anders zo eensgezinde bevolking van Annen was verdeeld in denken en doen, wat ook na de oorlog nog z’n nawerking had.We waren nog maar net bekomen van deze moeilijke en angstige tijd, toen onze Kolonie in het verre oosten, ‘Nederlands Indië’ onafhankelijk wilde zijn.Onze jongens moesten dit verdedigen. Dat dit niet lukte heeft veel verdriet gegeven, niet alle jongens zijn terug gekomen. Toch hebben we met elkaar de schouders er weer onder gezet en kwam er langzaam maar zeker weer leven in de brouwerij.
Na de oorlog
In 1945 kwam er een Commissie Dorpsbelangen in Annen, die vanaf die tijd een geweldige stimulans is geweest voor diverse activiteiten, waarvan het oprichten van het Mededelingeblad (1946 tot 1997) er één was.Ook de mode deed z’n intrede in Annen, de New Look, ofwel lange rokken mode.In 1948 bezocht de toenmalige koningin Wilhelmina Annen in verband met haar 50-jarig regeringsjubileum. Ze bezocht onder andere Het Dorpshuis, dat later de Huishoudschool werd, met de leuke tieners van toen. Ook werd er een Landbouwschool gevestigd onder leiding van Meester van Bergen. Beide scholen bestaan niet meer.Met betrekking tot de kerken bleef Annen achter, want het ‘Kappelletje’ doet geen dienst meer als godshuis en de ‘Kandelaar’ werd een multifunctioneel gebouw: d’Ander.
 

(collectie Willy Muntinga)

Groei
In de jaren ’50 werd er begonnen met de eerste nieuwbouw in Annen, onder andere aan de Kruisakkers en de Molenakkers en er werden nieuwe wegen en straten gelegd.In 1957 werd de openbare lagere school verbouwd en vernieuwd met een gymlokaal en een badhuis, waarover Tinus Hommes de scepter zwaaide.De nering in Annen groeide en we werden overstelpt met bakkers, kruideniers, slagers, lapjeskooplui, groenteboeren, melk- en petroleumventers, boderijders, schippers en kasteleins.Ambachtelijk bleven we ook niet achter, want schilders, stelmakers, kappers, fietsenmakers, smeden, kleermakers, rietdekkers, klompenmakers en aannemers timmerden aan de weg en de installateurs kregen het vreselijk druk want we werden aangesloten op het aardgas (in 1959 het Groningse Slochteren gevonden). Ook kwamen de televisies onze huiskamers binnen.In 1969 konden we zien dat er mensen naar de maan geschoten werden.

 
Landbouw en veeteelt
Nieuwe ontwikkelingen in de landbouw waren niet van de lucht. Er werd begonnen met de verkaveling van de landbouwgronden. De zicht en zeis verdwenen, de maaimachine kwam en deze maakte weer plaats voor de zelfbinder. De dorsmachine knikte nog voort, maar werd vervolgens weer verdreven door de combine. Ook waren de zaadbulten toen niet meer nodig.Aardappelrooien deed men met de rooimachines, die eerst alleen de aardappelen op het land verspreidden, die dan weer met de hand werden opgeraapt, daarna ging het volautomatisch met grote korfmachines. Het paard was allang van het land verdwenen en de trekker had z’n plaats ingenomen. We leefden in de jaren ’60 / ’70.Ook in de veehouderij waren er ontwikkelingen. Er kwamen melkmachines en er werden grote veestallen gebouwd. De verkavelingboerderijen kwamen aan het firmament.In al deze vooruitgang zat ook een achteruitgang want de boeren moesten hun bedrijf vergroten of ze moesten verdwijnen. Velen van hen saneerden hun bedrijf of zochten een andere werkkring. Daarmee verdween ook de romantiek van het land.
Geleidelijk gaan trouwkleding en dorp mee in hun tijd.
1950 1996
Veranderingen
Door al deze ontwikkelingen en emancipatie van de vrouw zagen we steeds minder blauwe overalls en rode zakdoekjes in ’t dorp. De kleding van de vrouw veranderde al weer, het werd nu de minimode, de korte mode, en de nylons deden hun intrede. Wat de modeontwerpers voorschreven werd gedragen.Ook kwam er een grote ommekeer in de muziek vanuit Amerika en Engeland, Beatle muziek, Rock and Roll, de Twist. Bill Haley and his Commets galmden met hun Rock around the Clock ook Annen in. De Anner jeugd bleef niet achter en richtte in de kelder van Willem Boelens de Underground op, dit was de voorloper van de discotheek.
 
Bouw
In 1967 werd op initiatief van de Commissie Dorpsbelangen en met de inzet van de bevolking een zwembad gebouwd waar we tot aan de dag van vandaag nog van kunnen genieten.In 1971 werden aan de westkant van het Dorp Annen bejaardenwoningen gebouwd met daaromheen de nieuwbouwwijk ‘De Holtkampen’.
 
Sport
Sport heeft in Annen altijd een belangrijke plaats ingenomen. We hebben ons jaren kunnen vermaken op onze grote Brink met voetballen, handballen en niet te vergeten paardrijden met onder andere Blesje van Henkie Drent. Er werd ook gegymd, eerst in de cafézalen, later in de gymzaal. In 1977 kreeg Annen een heuse sporthal, de Burgemeester Lambertshal, met daarachter prachtige sportvelden. Jaarlijks werd er een wielrenevenement gehouden later (1980) De Acht van Annen. Die vindt nog steeds plaats. Annen heeft ook wel wat sporthoogtepunten gehad. Henk Emmens werd Nederlands Jeugdkampioen wielrennen op de weg, de voetballers van Annen speelden drie jaar in de eerste klasse van de KNVB. Voor zo’n klein dorp was dat een hele prestatie. En dan waren er nog de motorgrasbaanracers met Harry Drent en de jongens van Matthijssen die op Europees niveau presteerden.
Technologie
We kwamen in de jaren ‘80 / ‘90 en de technologie kende geen grenzen.Door satellietverbindingen konden we door middel van computers internetten en e-mailen, er kwamen snelle telefoonverbindingen en faxen waardoor we de hele wereld in een oogwenk bij ons thuis konden halen.
Uitbreiding
En Annen bouwde door. In 1989 werd het woonzorgcentrum ’t Holthuys gebouwd. Nieuwe wijken, zowel in het zuiden en het noorden als in het westen en het oosten van ons dorp werden gebouwd. Annen ontwikkelde een winkelcentrum genaamd ‘D ‘Anloop’ met grote parkeerterreinen want ook onze huisvrouw danwel huisman bleef niet achter, velen deden hun boodschappen in de auto. In 1998 werd voor de derde keer de Openbare basisschool ‘De Eshoek’ vernieuwd en geopend.Op gemeentelijk niveau werd er ook uitgebreid. De gemeente Anloo ging in 1998 door de gemeentelijke herindeling samen met de gemeenten Gieten, Gasselte en Rolde op in de gemeente Aa en Hunze. Nu Annen telt op dit moment 33 verenigingen, waarvan toneelvereniging Advendo de oudste is, namelijk 133 jaar. Maar een van de belangrijkste is De Commissie Dorpsbelangen (CD). De CD heeft ervoor gezorgd dat in 2000 de muziekkoepel weer op de Brink gebouwd werd, heeft dit jaar voor de 30e keer de Sport- en Spelweek georganiseerd en blies de Anner markt nieuw leven in.
Annen is inmiddels uitgegroeid van een klein agrarisch dorp tot een prachtig forensendorp. En nog altijd ligt daar onverstoorbaar die trotse brink. Aan alle ontwikkelingen neemt hij deel. Maar onverstoorbaar blijft hij zijn belangrijke functie vervullen. Jaar in, jaar uit.

Bewaren

Bewaren

Bewaren

Bewaren